Naši prvi posleratni filmovi odslikavaju atmosferu toga vremena, socijalne i ratne tematike, pod jakim uticajem sovjetskih socrealističkih propagandnih filmova. Nije bilo školovanih filmskih radnika, filmska tehnika je bila oskudna, ali uz veliki početnički entuzijazam, snimljeno je nekoliko filmova: dva 1947, četiri 1948. i tri 1949.godine.
Pionir naše poratne kinematografije bio je Vjekoslav Afrić, sa “Slavicom”, ratnom melodramom u malom primorskom mestu u Dalmaciji. Taj film je odlično prihvaćen, tako da je prikazivan u bioskopima narednih dvadeset godina.
Iste godine Nikola Popović snima “Živjeće ovaj narod”, po scenariju Branka Ćopića. Ponovo tema iz NOBa, radnja smeštena u bosanskim selima, a odvija se i ljubavna priča između seoske devojke i parizanskog komesara… Ovaj film nije ponovio uspeh “Slavice”.
Sledeće godine Voja Nanović snima prvi film koji govori o okupacijskim danima u Beogradu – “Besmrtna mladost”. Tu pratimo akcije mladih skojevaca, njihovu borbu protiv nadmoćnog okupatora, potom hapšenje i mučenje u zatvoru…
France Štiglic snima prvi slovenački zvučni igrani film “Na svojoj zemlji”, po scenariju Cirila Kosmača. Još jedan ratni film, dešava se u malom primorskom mestu na slovenačkoj obali, gde meštani pružaju otpor najpre italijanskim, a potom i nemačkim okupatorima, i pomažu partizanima.
Te 1948.godine nastala je “Sofka”. Na osnovu dela Bore Stankovića “Nečista krv”, scenario je napisao Aleksandar Vučo. Radoš Novaković je režirao film, po mnogo čemu ispred svog vremena. Ovaj opštepoznati roman on je prikazao na svoj način i tako stvorio jedno autentično autorsko delo, a ne puku ekranizaciju. Fim je imao za ono vreme bogatu scenografiju, igrala je sjajna glumačka ekipa (Rade Marković, Marija Crnobori, Vera Gregović).
Četvrti film iz te godine je “Život je naš” u režiji Gustava Gavrina, sa temom posleratne izgradnje, probijanju železničkog tunela na Omladinskoj pruzi.
1949.godine Vjekoslav Afrić je snimio manje uspešan film “Barba Žvane”, o seljanima u Istri koji pomažu partizane u Gorskom kotaru šaljući im hranu po barba Žvanu.
Branko Marjanović snima “Zastavu”. U “Zastavi”, u vreme rata, mlada zagrebačka balerina napušta pozorište, probija se do slobodne teritorije i pridružuje partizanima, donoseći spašenu partizansku zastavu, koja se simbolično zavijori posle pobede…
Vladimir Pogačić je debitovao sa filmom “Priča o fabrici” To je socrealistička drama o ljudima u fabrici koji u teškom posleratnom periodu udarnički rade, pokušavajući da unaprede proizvodnju izgradnjom novih postrojenja. Ali tu su i sabotaže spoljnih i unutrašnjih neprijatelja, koji ne prihvataju društvene promene u državi i fabrici…
“Priča o fabrici”
Domaći filmovi između dva rata
Domaći ratni filmovi pedesetih
Za decu:
Domaći filmovi za decu pedesetih
